زنگ خطر آلودگی هوای پایتخت؛ کیفیت هوای تهران برای گروه‌های حساس ناسالم شد

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران امروز، ۲۲ آبان‌ماه، اعلام کرد که پایتخت بار دیگر درگیر آلودگی شده و میانگین کیفیت هوای تهران به دلیل افزایش غلظت ذرات معلق، در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفته است. این وضعیت، لزوم رعایت توصیه‌های بهداشتی را برای شهروندان به ویژه اقشار آسیب‌پذیر دوچندان می‌کند و چالش همیشگی کیفیت هوای تهران را بار دیگر به صدر اخبار آورد.

جزئیات شاخص آلودگی و وضعیت کنونی کیفیت هوای تهران

بر اساس گزارش رسمی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین ۲۴ ساعته کیفیت هوای تهران با شاخص آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) روی عدد ۱۰۰ قرار داشت که در محدوده "قابل قبول" محسوب می‌شود. اما در ساعت‌های کنونی، این میانگین به عدد ۱۱۷ رسیده که نشان‌دهنده ورود به شرایط "ناسالم برای گروه‌های حساس" است. این تغییر وضعیت در ساعات بامدادی و صبحگاهی، هشداری جدی برای شهروندان، به خصوص کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های تنفسی و قلبی است.

کارنامه کیفی هوای تهران در سال جاری: تکرار چالش‌ها

نگاهی به آمار کیفیت هوای تهران از ابتدای سال جاری تا کنون، نشان می‌دهد که پدیده آلودگی هوا، نه یک رخداد استثنایی، بلکه چالشی متداول برای پایتخت است. طبق داده‌های منتشر شده، وضعیت هوای تهران در این بازه زمانی به شرح زیر بوده است:

۶ روز: هوای "پاک"

۱۲۲ روز: هوای "قابل قبول"

۹۷ روز: هوای "ناسالم برای گروه‌های حساس"

۸ روز: هوای "ناسالم"

۲ روز: هوای "بسیار ناسالم"

۲ روز: هوای "خطرناک"

این آمار بیانگر آن است که پایتخت در مجموع، بیش از ۱۰۰ روز را با هوای ناسالم یا شرایط بدتر سپری کرده است که لزوم تدابیر جدی‌تر و پایدار برای بهبود کیفیت هوای تهران را یادآور می‌شود.

دسته‌بندی شاخص کیفیت هوا (AQI) و اثرات آن بر سلامت عمومی

شاخص کیفیت هوا (AQI) ابزاری مهم برای اطلاع‌رسانی وضعیت آلودگی هوا و میزان تاثیر آن بر سلامت انسان است. این شاخص در ۶ دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود که هر یک با رنگ و عدد مشخصی نمایش داده می‌شوند:

صفر تا ۵۰ (رنگ سبز): هوای "پاک" – حداقل خطر برای سلامت.

۵۱ تا ۱۰۰ (رنگ زرد): هوای "قابل قبول یا متوسط" – ممکن است برای تعداد بسیار کمی از افراد حساس مشکل ایجاد کند.

۱۰۱ تا ۱۵۰ (رنگ نارنجی): هوای "ناسالم برای گروه‌های حساس" – افراد دارای بیماری‌های تنفسی، قلبی، کودکان، سالمندان و زنان باردار باید فعالیت‌های طولانی‌مدت در فضای باز را کاهش دهند.

۱۵۱ تا ۲۰۰ (رنگ قرمز): هوای "ناسالم" – همه افراد ممکن است اثرات سلامتی را تجربه کنند. گروه‌های حساس باید از فعالیت در فضای باز خودداری کنند.

۲۰۱ تا ۳۰۰ (رنگ بنفش): هوای "بسیار ناسالم" – هشداری برای سلامت؛ همه افراد ممکن است عوارض جدی‌تر را تجربه کنند.

۳۰۱ تا ۵۰۰ (رنگ عنابی): هوای "خطرناک" – شرایط اضطراری؛ همه افراد در معرض خطر جدی بیماری‌های تنفسی و قلبی هستند.

ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون به دلیل اندازه بسیار ریزشان، می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند که عوارض جدی ریوی و قلبی-عروقی را به دنبال دارند.

راهکارهای مقابله با آلودگی و بهبود کیفیت هوای تهران

برای مقابله با وضعیت نامطلوب کیفیت هوای تهران و کاهش اثرات آن بر سلامت شهروندان، هم اقدامات کوتاه‌مدت فردی و هم سیاست‌های بلندمدت شهری ضروری است.

توصیه‌های ضروری در شرایط هوای ناسالم برای گروه‌های حساس:

کاهش فعالیت‌های بدنی: افراد حساس و بیماران قلبی و تنفسی باید از هرگونه فعالیت ورزشی یا طولانی‌مدت در فضای باز خودداری کنند.

استفاده از ماسک: در صورت لزوم خروج از منزل، استفاده از ماسک‌های تنفسی استاندارد (N95) توصیه می‌شود.

مصرف مایعات و میوه‌های تازه: برای تقویت سیستم ایمنی بدن و دفع سموم.

بهره‌گیری از وسایل حمل‌ونقل عمومی: به جای خودروی شخصی برای کاهش انتشار آلاینده‌ها.

بستن در و پنجره‌ها: برای جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به فضای داخلی منازل و محیط کار.

راهکارهای بلندمدت برای بهبود کیفیت هوای تهران:

توسعه حمل‌ونقل عمومی: گسترش مترو، اتوبوس‌های برقی و دوچرخه‌سواری برای کاهش ترافیک و آلایندگی.

استانداردسازی سوخت و خودرو: ارتقاء کیفیت سوخت مصرفی و الزام به رعایت استاندارد یورو در تولید خودروها.

کنترل منابع آلاینده صنعتی: اعمال نظارت‌های سختگیرانه‌تر بر صنایع اطراف پایتخت.

گسترش فضای سبز: کاشت درختان و ایجاد پارک‌ها به عنوان فیلترهای طبیعی هوا.

محدودیت‌های ترافیکی هوشمند: اجرای طرح‌های ترافیکی مؤثرتر و پویا بر اساس وضعیت آلودگی هوا.

مدیریت جامع کیفیت هوای تهران نیازمند همکاری مستمر میان نهادهای دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد و مشارکت آگاهانه شهروندان است تا در نهایت هوایی پاک و سالم برای پایتخت‌نشینان فراهم شود.

پایگاه خبری فرادید