معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت می‌گوید امروزه پدیده سلب اعتبار مقالات علمی ایران بیش از هر زمان دیگری دیده می‌شود؛ موضوعی که هم به فشارهای سیاسی خارجی و هم به شکاف‌های داخلی دانشگاه‌ها بازمی‌گردد. بررسی آمار سالانه نشان می‌دهد حدود ۱۰۰ تا ۱۰۵ مقاله پزشکی ایرانی به‌خاطر ریترک یا بازپس‌گیری اعتبار مواجه شده‌اند؛ رقمی که اگر بخش قابل ملاحظه‌ای از «خودزنی» داخلی حذف شود، تا ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت.
عوامل اصلی سلب اعتبار مقالات علمی ایران
به گفته شاهین آخوندزاده، سه عامل کلیدی در افزایش ریترک‌شدن مقالات ایرانی نقش دارند:
- فشارهای سیاسی و لابی‌گری صهیونیستی که برخی مجلات را به حذف مطالب مرتبط با ایران ترغیب می‌کند
- ضعف آموزش اخلاق پژوهش و نظارت ناکافی بر پایان‌نامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی
- سوءاستفاده‌های داخلی نظیر گزارش‌های جعلی تخلف از سوی رقبا یا نابلدی سردبیران در گزینش داور
راهکارهایی برای کاهش روند ریترک و سلب اعتبار
برای مهار پدیده سلب اعتبار مقالات علمی ایران، ضروری است سطح آموزش و کنترل کیفیت پژوهش ارتقا یابد. از مهم‌ترین پیشنهادها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت واحدهای اخلاق و یکپارچه‌سازی سامانه‌های بررسی اصالت داده‌ها در دانشگاه‌ها
- ایجاد بانک داوران متخصص و شفاف‌سازی فرآیند انتخاب و ارزیابی داوران
با اجرای این تدابیر و پرهیز از خودزنی‌های داخلی، نه تنها اعتبار پژوهشگران ایرانی در مجلات بین‌المللی ترمیم می‌شود، بلکه ظرفیت دفاع از جایگاه ایران در مجامع علمی جهان افزایش خواهد یافت.
من سیما سمیعی هستم . عاشق خبرنگاری و خبر !
12 سال سابقه همکاری با فرادید دارم و امیدوارم همچنان ادامه داشته باشه
