تصویب مشاغل سینمایی و اهداف اعلام‌شده
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخیراً از تصویب ۱۸۰ شغل سینمایی در سه دسته هنری، فنی و پشتیبانی خبر داده است. این طرح که از سال ۱۴۰۰ آغاز شد، با همکاری کمیته تخصصی مشاغل سینمایی تدوین شده و به گفته مسئولان، گامی در جهت حرفه‌ای‌سازی صنعت فیلم و سینما و حمایت از فعالان این حوزه به شمار می‌رود. در این فهرست، عناوینی همچون کارگردان، بازیگر، فیلمبردار، تدوینگر، نویسنده و گروه صحنه به‌طور رسمی طبقه‌بندی شده‌اند.
نقد کارشناسان به اولویت‌ها و ساختار نظارتی
با وجود ظاهر مثبت این اقدام، کارشناسان مدیریت فرهنگی معتقدند که این طرح در اولویت‌بندی و تأثیرگذاری واقعی بر وضعیت سینماگران با چالش جدی روبه‌رو است. محسن هاشمی، کارشناس مدیریت فرهنگی و معاون پیشین خانه سینما، در یادداشتی تأکید کرده است که اصرار بر تداوم نظارت پیشینی و بی‌توجهی به امنیت شغلی سینماگران، مسیر این طرح را به سمت اهدافی غیرواقعی سوق می‌دهد. به باور او، ساختار نظارتی کنونی که ریشه در رویکردهای دهه‌های گذشته دارد، با الزام به مجوزهای متعدد، خلاقیت و استقلال سینماگران را محدود می‌کند.
سابقه تلاش‌های صنفی در ساماندهی مشاغل سینمایی
این کارشناس یادآور شد که تلاش برای ساماندهی مشاغل سینمایی پیش‌تر در سال ۱۳۷۸ توسط خانه سینما و در قالب «طرح سازمان نظام صنفی سینما» آغاز شده بود. آن طرح با هدف تنظیم روابط حرفه‌ای و حمایت از حقوق صنفی سینماگران تدوین شد اما به دلیل نبود حمایت کافی از سوی نهادهای اجرایی و قانون‌گذار به نتیجه نرسید. اکنون پس از دو دهه، وزارت ارشاد همان مسیر را دنبال می‌کند، در حالی که به گفته منتقدان، این وظیفه باید بر عهده نهادهای صنفی باشد.
پرسش‌های بی‌پاسخ درباره کارآمدی طرح
در حالی که وزارت ارشاد از شناسایی ۷۰ شغل هنری، ۶۰ شغل فنی و ۵۲ شغل پشتیبانی سخن می‌گوید، هنوز مشخص نیست این دسته‌بندی چه تأثیری بر بهبود شرایط کاری سینماگران خواهد داشت. برخی کارشناسان این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا این فهرست به ابزاری برای نظارت بیشتر بر سینماگران تبدیل می‌شود یا صرفاً اقدامی نمایشی برای تکمیل کارنامه عملکردی وزارتخانه است.
ضرورت تمرکز بر امنیت شغلی و حمایت واقعی
یکی از اهداف اعلام‌شده این طرح، تسهیل بیمه‌پذیری سینماگران است، اما جزئیات آن همچنان مبهم است. کارشناسان تأکید دارند که وزارت ارشاد باید به جای تمرکز بر دسته‌بندی مشاغل، بر تقویت زیرساخت‌های حمایتی تمرکز کند؛ اقداماتی همچون:
- ایجاد صندوق بیمه بیکاری برای سینماگران
- الزام تهیه‌کنندگان به عقد قراردادهای استاندارد
- حذف نظارت پیشینی و جایگزینی آن با نظام اعتماد به صنوف
نتیجه‌گیری
به باور منتقدان، تصویب ۱۸۰ شغل سینمایی اگرچه می‌تواند به ظاهر گامی در مسیر حرفه‌ای‌سازی باشد، اما بدون اصلاح ساختارهای نظارتی و ایجاد امنیت شغلی، تأثیر چندانی بر بهبود وضعیت سینمای ایران نخواهد داشت. تنها با تقویت نهادهای صنفی، بازنگری در نظام مجوزدهی و ایجاد زیرساخت‌های حمایتی می‌توان به آینده‌ای روشن‌تر برای سینماگران و صنعت سینمای کشور امیدوار بود.
من سیما سمیعی هستم . عاشق خبرنگاری و خبر !
12 سال سابقه همکاری با فرادید دارم و امیدوارم همچنان ادامه داشته باشه
